Het van fouten zuiveren, verbeteren of veranderen van de korrektieproef (proefdruk, de vuile proef) door de korrektor (die soms dezelfde is als de auteur), aan de hand van zogenaamde korrektietekens, waarna de zetter de korrekties overbrengt in het loodzetsel (korrektie op het lood).
Het kontroleren van de proeven / proefdrukken wordt ook wel lezen genoemd. De vraag of "pagina's gekorrigeerd zijn" heeft een dubbele betekenis: [a] de korrektor heeft korrekties aangegeven, [b] de korrekties zijn verwerkt; door te vragen of de "pagina's gelezen zijn", wordt duidelijk dat er niet gevraagd wordt naar verbeterd zetsel, maar of de korrektor de pagina's al onder ogen gehad heeft.

Soms wordt gekorrigeerd in zetsel wat buiten de pers ligt opgebonden (bijvoorbeeld om verbeteringen voor een volgende druk aan te brengen). Hiertoe wordt het zetsel ontdaan van paginakoord, en we plaatsen zetlood om het zetsel om valwerk te voorkomen. Dit wordt meestal nalezen op 't lood genoemd in plaats van korrigeren.

(In reeds opgekooid werk:) De kooien losdraaien, en zover mogelijk van het zetsel vandaan een klein beetje holwit, of ander vulsel weghalen, de korrektie aanbrengen en opnieuw uitvullen. Korrigeren zoveel mogelijk met de hand doen, eventueel kun je voorzichtig een korrigeertang of els (dunne priem, prikpen) gebruiken, daar het letterlood gemakkelijk beschadigt.

In veel gevallen wordt van gekorrigeerd werk een tweede proefdruk ter korrektie aangeboden (die wordt dan als '2e proef' of 'revisie' gemerkt), soms zelfs een derde (de '3e proef', of '2e revisie'). Om het zekere voor het onzekere te nemen worden proefdrukken vaak door meerdere personen gekorrigeerd (om over fouten heen lezen zoveel mogelijk te ondervangen), elke korrektor gebruikt dan een andere kleur voor het aangeven van korrekties.
(zie verder: fiat)

Aanvullende tekst gebaseerd op NEN 632:

Fouten in de tekst worden met een van de verwijzingstekens aangegeven in de tekst, en naast de tekstregel herhaald, met daarbij het korrektieteken of de korrektie zelf.
De tekens [15] tot en met [24] mogen zonder verwijzingstekens in de tekst worden geplaatst, doch dienen tevens naast dezelfde regel herhaald te worden om te voorkomen dat een korrektie niet wordt uitgevoerd, omdat de korrektor eroverheen gekeken heeft.
De korrektietekens [1] tot en met [14] worden níét in de tekst geplaatst.
De letters of woorden waarop korrekties [9] tot en met [13] moeten worden toegepast, worden in de tekst omcirkeld. Hetzelfde geldt als het omgekeerde van toepassing is (dus: "niet vet", "niet kursief", enz.).

De manier waarop korrekties naast de tekstkolom worden aangebracht is in principe steeds ván de tekst af; waar tekst in twee kolommen op een pagina staat, worden korrekties alleen búíten de kolommen aangebracht, níét tussen de kolommen in; staan op een bladzijde meer dan twee kolommen, dan worden aparte proefdrukken gemaakt zó dat maximaal twee kolommen naast elkaar op de proefdruk terecht komen.

Als een tekstkorrektie op grote stukken tekst van toepassing is (bijvoorbeeld een hele alinea moet vet of kursief gezet worden), dan wordt naast dat tekstblok een vertikale streep getrokken (een horizontaal streepje bij eerste en laatste regel), en daarnaast dan de gewenste korrektie.

Waar interlinie moet worden tussengebracht, dan wel verwijderd (tekens [23] en [24] ), wordt zo nodig ook het aantal witregels (omcirkeld) aangegeven.

Probeer dicht bij elkaar staande drukfouten met verschillende verwijzingstekens te benoemen, om in de korrektie helderheid te behouden. Een (de enige) uitzondering hierop vormen twee identieke drukfouten in één regel zetsel: die geef je met hetzelfde teken aan, bij de korrektie naast de kolom wordt dit door een omcirkelde (2x) aangegeven (twee keer toepassen).

Als te korrigeren letters of woorden naast elkaar staan, gebruike men het liefste een horizontaal doorhalend verwijzingsteken /------/.

Als regels in de verkeerde volgorde in het zetsel terecht gekomen, geeft men dit aan als in het hiernaast staande tekeningetje:

Tegenwoordig gebeurt zetten bijna altijd machinaal, of fotografisch, of middels dtp, dus een aantal van de korrektietekens is niet meer nodig: ondersteboven staande letters [1] komen alleen voor bij handzetsel en verkeerd gekorrigeerd zetsel van de Monotype^®; (machine die in losse letters zet); gerezen wit [4] ook alleen bij handzetsel en Monotype^®; in lijn en omhoog brengen [16 en 18] zijn in ieder geval voor vaste-regel zetmachines (onder andere Linotype^®, Intertype^®) nauwelijks voorstelbare korrekties.

In tegenstelling tot wat NEN 632 stelt, worden de tekens [6] en [14] waar mogelijk wél (ook) in de tekst geplaatst.

Vóór de verschijning van NEN 632 waren er naast de hierboven afgebeelde korrektietekens nog andere in omgang. Nog steeds worden er afwijkende korrektiesymbolen gebruikt. Dat heeft er vast ook mee te maken, dat NEN 632 als de Nederlandse standaard geldt, en elk land zijn eigen tekens had en gestandaardiseerd heeft. Dat levert hooguit bij internationaal korrektiewerk problemen op (die zijn te ondervangen door het vooraf maken van goede afspraken). Hieronder volgen een aantal van de afwijkende korrektietekens. Voorzover mogelijk heb ik ze de nummers gegeven die in NEN 632 worden gebruikt, maar bij de tekens die daar niet in voorkomen kan dat natuurlijk niet. Ook de omschrijving wijkt bij de een af en toe behoorlijk af van hoe de ander wil dat er gekorrigeerd wordt (al zal dat waarschijnlijk niet al te veel problemen opleveren in de kontekst waarin ze gebruikt worden).

Om een voorbeeld te geven: het hieronder [20a] genoemde teken betekent "inspringen" bij de een en "rechts aligneren / naar rechts en in lijn brengen" bij anderen, zoals [21a] "niet inspringen" als korrektie wil zien, of (bij anderen) "links aligneren / naar links en in lijn brengen", en hoewel er overeenkomsten te zien zijn, het effekt is niet overal voorspelbaar.
Een ander voorbeeld: het (NEN 632-)teken dat in de verte lijkt op een vierkant haakje [ [20] wordt ergens omschreven als "naar volgende regel", in een ander geval trof ik de volgende omschrijving aan "geen nieuwe regel" - ga er maar aan staan, wat willen ze nou.
 

Hieronder een 'klein' voorbeeld van te korrigeren en gekorrigeerde tekst (de handzetter die de eerste tekst voor ons zette kreeg een week extra vakantie om de frustrerende ervaring van al die moedwillig aangebrachte fouten weg te kunnen werken, wij grafici kloegen vroeger niet over onze grafische cao, de beste die er was - tegenwoordig zou er 'klaagden' geschreven worden, en niet alleen dat).

Mocht jij als korrektor ooit een tekst onder ogen krijgen, die er zo vreselijk uitziet als die hieronder, en de zetter is geen leerling (en er is geen opzet in het spel, zoals nu), dan zou ik deze zetter in een persoonlijk gesprek aanraden om een andere baan te zoeken, een waarbij leesvaardigheid en tekstbegrip minder nadrukkelijk nodig zijn.

 
Links de proefdruk van het oorspronkelijke, nogal foute zetsel, met extra interlinie (in verband met de grote hoeveelheid aan te geven en vervolgens aan te brengen korrekties was dat wel handig), rechts de gekorrigeerde afdruk.
Als je goed oplet zie je dat ik niet alleen de 'officiële' korrektietekens gebruikt heb. Dat levert waarschijnlijk weinig kommentaar op, omdat duidelijk is wat bedoeld wordt (overigens ben ik benieuwd of iemand de twee door mij niet gekorrigeerde fouten vindt). Verder heb ik twee gelijke korrekties met ongelijke tekens aangegeven, iets wat bij echte korrekties natuurlijk niet hoort.
 

(als je het hele verhaal wilt lezen, lees het maffe stuk 'over leesgenoegens')

 
Tenslotte nog dit:

• Goed leesbare kopij zorgt meestal voor minder korrekties, dat ligt weliswaar voor de hand, maar soms wordt toch nog kopij aangeleverd (al wel als typoscript, maar) met in de marge door de auteur bijgekriebelde toevoegingen en aanpassingen - dat is niet echt handig.
• Het is niet de bedoeling dat aanpassingen in de vormgeving (zoals veranderingen in de bladspiegel) in de korrektie worden meegenomen.
• Vaak wordt in de zetterij al een eerste korrektie uitgevoerd, alvorens een drukproef aan de auteur ter korrektie / fiattering aan te bieden - dit verklaart voor een deel prijsverschillen in uit te voeren zetwerk.
• Waar korrekties door de auteur worden uitgevoerd treedt niet zelden auteurskorrektie op, en dat is een heel ander hoofdstuk.
• Om te voorkomen dat aanwijzingen voor de zetter (bijvoorbeeld de korrektiedatum, de fiattering, of de plaats waar het zetsel is te vinden, dus niet betrekking hebbend op te korrigeren drukfouten) als spooktekst terecht komen in het uiteindelijke drukwerk dienen deze ter onderscheiding nadrukkelijk omhaald te worden.

Nog even terugkomend op de grafische cao: lees de "ordinantie voor de ghesellen der plantynsche druckerye" maar even, dan weet je waar ik het over heb.